Open brief aan Ad Melkert

Open brief aan Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Ad Melkert.
"Excellentie, zoals ik u beloofde op de PvdA-evaluatiedag in het Jacobitheater in Utrecht van afgelopen zaterdag (18 maart 1995 - kleintje), stuur ik u de diskette met daarop een uitgebreide correspondentie met politieke en maatschappelijke instellingen en personen uit het maatschappelijk middenveld. U vindt er ook statistisch materiaal in waaruit blijkt dat de betaalbaarheid van de sociale zekerheid niet in het geding is, of zou moeten zijn. De brief met die statistiek, o.a. aan Jacques Wallage en aan zijn voorganger, laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Maar laat ik eerst beginnen met het aanvullen van wat ik voor de microfoon naar voren mocht brengen. Allereerst kwam niet goed genoeg uit de verf dat de PvdA een zware nederlaag had geleden, omdat de kiezers geen vertrouwen meer hebben in de Partij van de Arbeid. Het argument dat 'onze kiezers' thuis waren gebleven werd m.i. onjuist geïnterpreteerd. De Mensen liepen weg bij de PvdA omdat de integriteit van het verkiezingsprogramma verloren is gegaan en omdat uit het beleid van alledag blijkt dat alles wat met sociale zekerheid en solidariteit te maken heeft aan sterke erosie onderhevig is. De PvdA wordt niet gezien als een partij die nog erger heeft kunnen voorkomen, maar als een partij die deel uitmaakt, ja zelfs hoofdonderdeel is met de Heer Kok als premier, van een regering die alles wat met die sociale zekerheid en solidariteit te maken heeft aan het slopen is. Zelfs nog erger dan ten tijde van het Lubberiaanse schrikbewind. Want zo voelt het aan voor de mensen op het minimum. Niemand in dit land heeft gepleit, danwel gestemd om de tandheelkundige zorg uit het ziekenfondspakket te slopen, niemand in het land heeft gestemd om de pil te laten verwijderen uit het ziekenfondspakket, de studiefinanciering te privatiseren, de huren te verhogen (behalve rijke CDA'ers en VVD'ers), de kinderbijslag te verlagen enz., enz., naast een forse verzwaring van de gemeentelijke tarieven. In dit licht moet u het weglopen van de PvdA-aanhang bezien, en niet anders. De zoetgevooisde peptalk van Wallage heb ik met gemengde gevoelens aangehoord, net als de relativering van Rottenberg. De enige van de PvdA-coryfeeën die werkelijk iets zinnigs naar voren bracht was Karin Adelmund. Haar pleidooi om vanaf nu een keuze te maken voor een rechtvaardige arbeids- en vooral inkomensverdeling komt evenwel voor de PvdA als mosterd na de maaltijd. Ik voorspel u dan ook voor de Tweede-Kamerverkiezingen een zelfde debâcle, omdat u net als het CDA dat zijn christelijke ethiek en sociale gezicht kwijtraakte met het sloopbeleid, ook de PvdA op hetzelfde zal worden afgerekend. Namelijk op het verlies van de integriteit van lijsttrekker Wim Kok (per definitie) en van de sociale en solidaire intenties van de PvdA. Geen enkel argument is aan te geven waarom er gesloopt moet worden wat collectief is opgebouwd, om dat dan geprivatiseerd tegen een veel hogere prijs en voor veel minder mensen bereikbaar opnieuw in te voeren. Mensen hebben namelijk geen behoefte aan pragmatisme in de politiek, dat alleen maar een darwinistische selectie tot gevolg heeft onder de tirannie van de wetten van de jungle. U hoeft maar naar de Amerikaanse binnensteden te gaan kijken om te zien wat het gevolg is van de privatisering zonder grenzen. En vergeet Engeland niet.

Hoe halen jullie bij de PvdA en elders het in de hersens om zoiets stoms überhaupt voor te stellen, terwijl iedereen kan weten dat de werkgelegenheid in de afgelopen dertig jaar in uren uitgedrukt min of meer stabiel is gebleven !! Het is niet te verwachten dat hierin enige verandering zal kunnen komen voor de komende dertig jaar, en dat we van geluk mogen spreken als we die 8,4 miljard uur aan werkgelegenheid mogen handhaven. De vraag waar het om draait is dan ook niet of er banen moeten worden gecreëerd, maar hoe de arbeid te verdelen is; en of die wel verdeeld moet worden. Daarnaast, wanneer door de automatisering de arbeid nog verder zal verminderen, behoren we de mensen een mogelijkheid te bieden om zonder werk maatschappelijk volwaardig deel te nemen. Een carrière zonder 'arbeid' zal als heel normaal moeten worden beschouwd, wat sinds jaar en dag in elke futurologische benadering van de maatschappij allang een geaccepteerd en toegejuicht aspect is.

De terreur die door de sociale diensten (nu onder uw leiding) wordt uitgeoefend op de mensen die van een uitkerinkje van deze sociale dienst moeten leven, welke 'sociale dienst' steeds meer ervaren wordt als een 'sociale politie' - dus ook door mij persoonlijk - zal u en uw partij flink worden aangerekend. Vandaar mijn voorspelling van een even zo grote opsodemieter bij de komende kamerverkiezingen. Het blijven hameren op een volledige werkgelegenheid volgens het Melkert-recept is zo irreëel en onacceptabel, dat u een electorale afstraffing niet zult kunnen ontlopen. Straks dus. Ik hoop trouwens dat het verlies van het CDA, van de PvdA, van D'66, maar ook van de VVD, zal neerslaan in een overwinning van de Partij zonder Arbeid, ofwel een Alternatieve Partij, danwel een Cultuurpartij. (Bestaat nog niet).
Toch zou u een en ander in een wat positievere richting kunnen ombuigen, indien u de moed op kon brengen om de omvang van het nationaal produkt als uitgangspunt te kiezen, ondernemingsgewijs geproduceerd en wel, vanuit de optiek van maximaliseren van de produktie. Die produktie zou dan, zeker met het oog op milieueffecten (Club van Rome en het actuele visserijconflict tussen Spanje en Canada) als een soort nationaal bezit of nationale prestatie gezien moeten worden, waarvoor een bepaalde hoeveelheid 'werk' verzet moet worden door steeds minder mensen met meer machines; en dat zoiets een fantastisch goede aangelegenheid is. Daarmee zou u in één klap het handhaven van de sociale zekerheidsstructuur kunnen legitimeren en de integriteit van alle mensen (ook de niet-werkenden) als onderdeel van de samenleving (doen) respecteren; ongeacht het gegeven of zijn of haar bijdrage bestaat uit betaald werk in enge zin, danwel (als niet produktieve consument) uit het absorberen van de produktie die door de nog werkenden aangeboden wordt, louter vanwege het Nederlanderschap. Natuurlijk zal verschil blijven bestaan tussen hen die werken en zij die passief zijn.

Inclusief de rente over zelf geleend kapitaal met leningen en hypotheken (waarvan een deel zonder effectieve betaling slechts bestaat uit een bijtelling met een exponentiële groei van het financieel vermogen en van de schuld als gevolg daarvan), betalen we dit jaar met z'n allen via de prijzen ongeveer 100 miljard gulden rente aan de beleggers over een spaarvermogen van meer dan een biljoen gulden. Over vijftien jaar betalen we zelfs het dubbele. Wat betreft deze grootste en duurste post van 138 miljard gulden aan rente dit jaar, ontbreekt de discussie over dit onderwerp wel zo nadrukkelijk, dat van absolute incompetentie en domheid, danwel van censuur, corruptie, fraude, misleiding, oplichting, hoogverraad, lafheid en wat dies meer zij sprake moet zijn, want anders is de absolute stilte over deze kostenpost niet te verklaren.
Duidelijk is dat onder de kiezers en in de maatschappij als geheel een toename van de agressie is waar te nemen, die ook terug te vinden is in de groei van de criminaliteit. Ik verwijt de overheid een beleid waarmee zij de criminaliteit actief bevordert, wat strijdig is met de wet. Het afpakken van het laatste beetje vrije koopkracht van de armen is gelijk aan het actief bevorderen van illegale oplossingen voor het acute armoedeprobleem. Ik stel dan ook de overheid verantwoordelijk voor het aanzetten tot wetsovertredingen door de armen. Alle wetten wijken wanneer een overheid mensen over de rand van het bestaan duwt, en in dit licht moet u ook het verlies zien van de PvdA bij de provinciale verkiezingen. Vandaar ook mijn voorspelling van een volgend debâcle voor uw ongeloofwaardig geworden partij. Ook bij D'66 zitten ze te kniezen en begrijpen ze er waarschijnlijk net zo min iets van als bij de PvdA. Het leek er helaas op dat er toch niet ècht iets geleerd was afgelopen zaterdag, gezien het gezever van Wallage en de soms wat kromme redeneringen van Rottenberg. De hand in eigen boezem steken is niet genoeg om tegelijkertijd daarmee geen hand uit te steken naar de mensen die om die hand vragen. Ik noem dat semi-religieus gemonkel dat voor de arrivés in de gelederen als een soort narcoticum lijkt te werken. Marx's opiumwet geldt niet alleen voor theologieën.

Zoals eerder opgemerkt, weiger ik om principiële redenen een Melkert-baan, omdat ik deze vorm van tewerkstellingsslavernij meer dan beledigend vind. Daartegenover beschouw ik uw voorstel om het Belgische vouchersysteem in te voeren wel acceptabel, omdat de verdienste dan een extra bron van inkomen vormt voor diegene die structureel van een overdrachtsinkomen moet leven. Gaat u echter voorstellen om dan als gevolg van het succes - vermindering van de verpaupering en daarmee van de criminaliteit - de basisuitkeringen te verlagen, dan verwerp ik ook dit plan, omdat het evenmin als alle andere werkgelegenheidsplannen zal kunnen functioneren.

Het JeugdWerkGarantie-drama, de banenpoolflop en noem maar op, zijn toch heldere voorbeelden. Den Haag probeert mensen tegen hun natuurlijke geneigdheden in in een keurslijf te persen om politieke problemen te verkleinen. Zoals u nu al leest vindt u mij, en steeds meer mensen met mij, dan op uw weg. Ik pik het gewoon niet dat een tweedeling ontstaat op basis van ontrechting, terwijl een tweedeling op basis van berechtiging wel zou kunnen functioneren en zelfs wenselijk is. De vormgeving daarvan is een geleidelijk proces, en aanvaarding van het principe kan voor de Partij van de Arbeid het panacee zijn tegen de dreiging van een zoveelste en hoogstwaarschijnlijk te verwachten verlies bij de komende kamerverkiezingen; zeker wanneer het de rit uitzit.
Zoals u uit het contact met Jacques Wallage hebt begrepen is er een ruime correspondentie geweest tussen ondergetekende met zowel Bert de Vries, Elske ter Veld, en met Wallage zelf. U moet maar eens vragen naar die correspondentie. Het zal u dan duidelijk worden dat datgene wat naar voren gebracht werd, en nu ook hier - niet zodanig tot discussie heeft geleid, dat de leiding van de PvdA serieus genomen kan worden met betrekking tot de sociale kwestie. Pragmatisme en een doctorandussencultuur overheersen die discussie naar buiten zodanig, dat van een wezenlijk contact met de achterban per definitie geen sprake (meer) is. De oproep tot het de wijken ingaan zie ik - op enkele gevallen na - als loos geleuter met veel goede bedoelingen maar zonder concreet resultaat. Het is ook daarom dat ik u in het openbaar die Werklozenkrant heb overhandigd, met de opmerking dat daarin staat hóé wij over de politiek denken. De grafiek in die krant geeft aan dat de betaalbaarheid van de collectieve zekerheid geen enkel probleem is, nu en in de toekomst niet. Deze grafiek is zelfs op Prinsjesdag in de Volkskrant verschenen ter illustratie van de commentaren bij de miljardennota. Geen hond - en al helemaal geen PvdA-politicus - heeft zijn of haar bek open gedaan over deze je toeschreeuwende statistiek, die laat zien dat de onbetaalbaarheid van alle sociale voorzieningen een grote leugen is (parlementair gezegd: onwaarheid), en dat ook de Partij van de Arbeid derhalve in de praktijk geen enkele boodschap blijkt te hebben aan het wel en wee van de mensen die leven van dat verdomd kleine uitkerinkje, waarvan elke dag opnieuw weer een stukje wordt afgeknaagd. De litanie van de met peptalk doorkruide politieke en bestuurlijke voornemens van de coryfeeën ketst daarom af op mijn incasseringsvermogen als water van een eend.

Mijn opmerking voor de microfoon dat het fiscaal verlies van de ING-bank van twee miljard een gat in de begroting zou slaan van twee miljard werd weliswaar gehoord, maar niemand reageerde op mijn vraag of dat dan weer ten koste zou gaan van de collectieve uitgaven. Mijn andere vraag, of iemand mij kon zeggen waar circa dertig miljard gulden aan liquiditeitsgeld van de rekeninghouders bij de banken was gebleven, bleef onbeantwoord. Die dertig miljarden blijken spoorloos verdwenen te zijn met de fusie tussen de NMB met de Postbank en de ABN met de Amro, na het afsnijden van de omweg die het geld daarvoor maakte in het betalingsverkeer via de Bankgirocentrale. Zelfs bij Willem Vermeend leek dat nauwelijks enige nieuwsgierigheid op te wekken. Dat lijkt mij, gezien de tekorten voor de werkgelegenheid meer dan kwalijk, en geeft aan dat niet alles wat aan de wetten van de zwaartekracht onderhevig is naar beneden komt als het op vallen aankomt. Wat evenmin enige reactie losmaakte bij u en anderen, was mijn oproep om niet alleen te blijven kijken naar de werkloosheid van mensen, maar met name eens te kijken naar de werkloosheid van het kapitaal. De schrijnende onvrijwillige werkloosheid zou helemaal vanzelf worden opgelost, wanneer daarnaar eens nadrukkelijk gekeken zou worden.

Als laatste wil ik hierbij solliciteren naar een goedbetaalde baan met emolumenten, een volledige pensioenopbouw en met werktijden die andere mensen ook een kans geeft om mee doen in het arbeidsproces. Of die arbeid wat oplevert is minder relevant, omdat de mens structureel meer produceert dan hij kan consumeren. Voor piramides bijvoorbeeld was in het oude Egypte feitelijk ook geen 'afzetmarkt', dan tenzij u mij de kleitabletten kunt laten zien waarop een offerte werd gedaan aan de farao. Met het marktmechanisme, werkgelegenheid, sociale binding of menselijke behoeften, heeft dat alles niets van doen; want alleen een dominante cultuur, op basis van een machtsstructuur die de geldmiddelen stuurt, is bepalend voor de bouw van een wereldwonder als de piramide van Cheops.
Ik solliciteer bij u naar een baan die u voor uzelf als bevredigend zou bestempelen. Anders hoef ik geen baan, en blijf ik gewoon tien, twaalf uur per dag 'werken' zonder baan aan datgene wat binnenkort de burger een kans geeft om democratisch zijn visie te geven. Dat kan dank zij de communicatietechniek op elk moment van de dag en zonder dat hij of zij gekort wordt door een redactie, of dat men zich helemaal niet openbaar kan uiten in de massamedia. De SOCIALE DATABANK NEDERLAND, waarvan u van mij een introductie hebt gekregen bij de Werklozenkrant, zal enerzijds de PvdA van dienst kunnen zijn om zich maatschappelijk te richten op de werkelijke sociale behoeften van mensen, en tegelijk een politiek zwaard zijn om verantwoording af te dwingen voor datgene wat u doet, voorstaat, nalaat en al dan niet hebt bereikt. Daarnaast werk ik erg hard aan een vertaalprogramma - zoals u met de bijgevoegde diskette kunt zien - waarmee op den duur de voor een belangrijk deel de taalbarrières over de gehele wereld kunnen worden geslecht. De Chinese demonstratie is fraai maar taalkundig volstrekte onzin. Het is ook voor een Chinees: Chinees. Het heet niet voor niets BABYLON. Men kan het downloaden van diverse bulletin-boards, o.a. in Amerika, Finland, Australië, Chili, en waar al niet. Straks ook bij de SDN.

Bij het verlaten van de zaal kwam ik Eerste-Kamerlid van de Zandschulp nog tegen, die ik bij deze gelegenheid bedankte voor de briefwisseling die we gehad hebben. Hij wekte bij mij voor de PvdA heel wat goodwill, omdat hij serieus in zijn beantwoording van mijn brieven was. Bij de uitgang schoot mij iets te binnen wat typerend zou kunnen zijn voor het ontbreken van datgene wat mensen aanspreekt in een politieke beweging als de PvdA. Zoals u gehoord hebt, stelde ik dat ik als tweede ouder in een bijstandsgezin moet leven van