De dood van een spion (004)

donderdag 7 december-2006
What comes up, must come down. Van de tsnunami aan sympathie voor de zo poloniaal overleden Alexander Litvinenko is nog maar een straffe deining over. En van zijn laatste dramatische beschuldiging dat “Poetipoe” achter zijn bizarre liquidatie zat blijft zo langzamerhand ook geen vlooienkloten meer over. Goed, er is een Brits onderzoeksteam aan het grutten in Moskou. En ja, er is ook hijgend gemeld dat er in een kuipje bij Arsenal ook licht nucleaire sporen aangetroffen. Maar wat zegt dat? Misschien heeft Arsène Wenger daar wel een scheet gelaten. Nee, de saamhorigheid bij de westerse mainstream-pers om Vladje P. de hele zaak in zijn maatje 44 te schuiven is haast net zo aandoenlijk als Kniertje bij windkracht elf op de pier in Scheveningen.
Maar er zijn gelukkig ook nog alternatieve geluiden. Zo zou Litvinenko zelf aan een in Londen gevestigde landgenote hebben verteld dat ie allerlei luitjes uit de Russische nomenclatura plus een fris bosje oli(e)garchen chanteerde met materiaal uit de archieven van zijn vroegere werkgever. Gewoon voor de poen. In dat licht is zijn eerder in deze serie voor het souffleurshokje gesleepte trip naar Israël uiterst interessant. Hij bezocht daar de gevluchte Leonid Nevzlin, een van de oude toppers van het om hals gebrachte Yukos-imperium. Niet om samen met Leonid een ouwerwets bordje zuurkoolsoep te verorberen en for old time’s sake een flesje Samagon achterover te jassen, maar om hem te verrassen met een dossier dat vol details zou staan over de vileine rol van Vladje P. en zijn gevolg bij het ontmantelen van Yukos.
Nou is het leuke, dat ze in Moskou heel toevallig vriend Nevzlin heel graag voor de kadi zouden willen trekken wegens criminele hoogstandjes op financieel gebied uit zijn Yukos-periode en daarom Israël hebben verzocht om zijn uitlevering. Normaliter belandt zo’n verzoek in Jerusalem op bijzonder kale rotsen, maar in dit geval krabben de autoriteiten zich toch duchtig onder de keppel. De Ruskies hebben namelijk vrij recent vier Israëlische handelaren in diamanten en andere glimmers in een kerker geworpen wegens smokkel. Er bestaat weliswaar een bilaterale overeenkomst waarbij in dit soort gevallen de betrokken onverlaten in eigen land hun straf mogen uitzitten. Maar de Russische apparatchiks zagen hun kans schoon en stelden een ruil voor: die vier Israëlische smokkelaars tegen die ene Yukos-boy. Vriend Nevzlin zag zijn geest al zweven en riep de hulp in van Litvinenko om zich te wapenen. Kostte zonder twijfel wat shekels, maar de cost gaat nu eenmaal voor de baet uit.
Als we ervan uitgaan dat het dossier inderdaad nuttige informatie bevatte, dan doet zich ondermeer de vraag voor of Litvinenko ook over andere dossiers uit het Yukos-complex beschikte. Bijvoorbeeld over de vorig jaar met een helicopter naar beneden gelazerde Stephen Curtis, Yukos’ webmaster. Of over de inmiddels veilig in Nederland opgeborgen oliboer John Deuss, een financiële associé van dear old Stephen.
Ja, ja, we hebben het al eerder toegegeven, dat is je reinste speculatie. Maar als de mainstream-pers zich daaraan bezondigt, zien wij geen moverende reden om dat niet te doen. Stay tuned.